Khu Di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại xã Đào Xá là "Địa chỉ đỏ" giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.

Bước chân vào không gian khu di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại xã Đào Xá, nhà lưu niệm toạ lạc trên đồi cao lộng gió và xung quanh là màu xanh của bạt ngàn cây lá; phía trong không gian của nhà lưu niệm hiện còn lưu giữ trang trọng những bức ảnh đen trắng về Bác Hồ và cán bộ, Nhân dân xã Đào Xá cách đây 60 năm khi Người về thăm. Hình ảnh vị Cha già dân tộc hiện lên gần gũi, giản dị và chan chứa tình yêu thương với đồng chí, đồng bào khi Người về Đào Xá đúng vào dịp xuân mới, địa phương phát động “Tết trồng cây”. Những cử chỉ, lời thăm hỏi, động viên của Bác đối với Nhân dân Đào Xá như gợi lên trong từng bức ảnh. Từ lâu, khu di tích nơi đây vẫn được Nhân dân gọi với cái tên gần gũi là “Vườn cây Bác Hồ”.

Lần theo những tư liệu lịch sử và những câu chuyện kể về Bác Hồ, chúng tôi như được trở lại không khí của những ngày đầu xuân cách đây 60 năm trước. Năm 1960, Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi Nhân dân cả nước thi đua thực hiện "Tết trồng cây". Hưởng ứng lời kêu gọi của Người, Đảng bộ và Nhân dân xã Vinh Quang (nay là xã Đào Xá), huyện Thanh Thủy đã phát động Nhân dân toàn xã thực hiện "Tết trồng cây" đầu tiên, với quyết tâm trồng cây phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, đưa nhiệm vụ trồng cây thành một chỉ tiêu phấn đấu hàng năm. Cả 06 hợp tác xã, các tổ chức đoàn thể, từ cụ già đến các em nhỏ với tổng số trên 5.000 người đều hăng hái tham gia trồng cây.

Nhà lưu niệm toạ lạc trên đồi cao, nơi lưu giữ những tư liệu quý giá cách đây 60 năm, ngày Bác Hồ về thăm Đào Xá.

Sau hơn 02 năm thực hiện lời dạy của Bác Hồ, xã Vinh Quang đã trồng được hơn 1 triệu cây thuộc các loại cây lấy gỗ và cây công nghiệp lâu năm (bạch đàn, trẩu, sở), hơn 02 triệu gốc dứa, hơn 08 tấn hạt chè, trồng hơn 40 vạn gốc sắn xen vào đồi cây, phủ xanh đất trống đồi núi trọc và bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Tại Hội nghị tổng kết phong trào trồng cây toàn miền Bắc năm 1962, xã Vinh Quang đã trở thành đơn vị trồng cây khá nhất, là điển hình để các địa phương học tập và vinh dự được Chính phủ tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba; Tổng cục Lâm Nghiệp tặng Cờ Thi đua. Liên tiếp các năm sau, từ năm 1962 đến năm 1964, xã Vinh Quang luôn là đơn vị trồng cây điển hình của miền Bắc. Vì vậy, ngày 26/01/1964, Đảng bộ và Nhân dân xã Vinh Quang vinh dự được đón Bác Hồ về thăm.

Phong cách giản dị và gần gũi của Bác Hồ đã được thể hiện ngay khi Người đặt chân đến Đào Xá. Tư liệu đã ghi rõ, khi đến Đào Xá, “Người không vào nơi đón tiếp đã được chuẩn bị sẵn mà cho dừng xe dưới chân đồi Bạch Thạch và đi lên thăm đồi cây. Đứng trên đồi, nhìn bao quát một lượt những dãy đồi vòng cung cao dần về phía Thanh Sơn, trên đó đã dấy lên một màu xanh trẻ trung, khoẻ khoắn của phi lao, bạch đàn. Tiếp đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh xuống đường đi bộ vào trong làng. Trên đường đi, Người ghé vào thăm khu trồng cây đỗ triều để gây cánh kiến đỏ tại đồi Đính Then. Đây là nguyên liệu quý trong công nghiệp và xuất khẩu, còn hạt có thể làm tương ăn được. Người khen tốt và khuyên Vinh Quang phát triển thêm diện tích” (Tư liệu Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Phú Thọ).

Không gian Ban thờ Bác Hồ trang trọng ở chính giữa nhà lưu niệm.

Khi đến thăm Đào Xá, Bác Hồ còn dành sự quan tâm, thăm hỏi đến việc học hành của con em Nhân dân, hoàn cảnh sống của bà con trong xã. Người đến thăm lớp học vỡ lòng của hợp tác xã nông nghiệp Thắng Lợi tại xóm Sắn. Khi thấy các cháu học sinh đều khoẻ mạnh, Bác rất vui và căn dặn các cháu phải ngoan ngoãn, vâng lời cha mẹ và cô giáo, phải giữ vệ sinh sạch sẽ.

Câu chuyện cảm động được ghi và kể lại khi Chủ tịch Hồ Chí Minh vào thăm nhà ông Nguyễn Tương, chị Nguyễn Thị Đinh, bà Nguyễn Thị Tĩnh với những cử chỉ thăm hỏi ân cần và động viên ấm áp. Bác đã vui vẻ hỏi thăm các cụ già trong xã có mặt trong ngày đón Bác, và tặng hoa hồng cho cụ bà Nguyễn Thị Tân, cụ Nguyễn Chính 81 tuổi, đại diện cho các bậc cao niên có tuổi cao nhất của xã Vinh Quang. Khi đến thăm các di tích lịch sử trong xã, Bác đã chỉ những chỗ hư hỏng, căn dặn phải cho tu sửa, gìn giữ để làm di tích lịch sử, làm nơi hội họp của dân làng trong những dịp lễ, tết, hội hè.

Những hình ảnh Bác Hồ về thăm Đào Xá được trưng bày trong không gian nhà lưu niệm.

Lắng đọng trong chuyến về thăm Đào Xá là những lời động viên và chỉ bảo ân cần của Bác về phong trào trồng cây, gây rừng. Người mong muốn Vinh Quang phát huy việc trồng cây tốt hơn nữa và đặt tên cho đồi cây là “Đồi cây Vinh Quang”. “Bác đã biểu dương tinh thần gương mẫu của các cụ phụ lão trong xã đã và đang đi đầu trong việc trồng cây, lôi kéo được đông đảo xã viên hăng hái tham gia với ý thức làm chủ hợp tác xã của mình. Bác nêu gương cụ Nguyễn Văn Chung, đã trồng được trên 6.000 cây; cụ Nguyễn Nho trồng trên 2.000 cây, anh Trần Văn Thành trồng trên 9.000 cây mà không tính công điểm với hợp tác xã”.  (Tư liệu Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Phú Thọ).

Để phong trào trồng cây lan toả và phát triển chất lượng, hiệu quả trong thực tiễn cuộc sống của người dân địa phương, Bác Hồ còn căn dặn Nhân dân xã Vinh Quang cần chú ý chăm nom những cây đã trồng và trồng nhiều cây hơn nữa, nhất là những loại cây lấy gỗ, không nên tự mãn với những kết quả đã đạt được. Ngoài ra, phải ra sức đẩy mạnh việc chăn nuôi, trồng màu là những việc làm còn yếu của xã. Phải chú ý làm tốt hơn nữa việc chăm lo sức khoẻ, giữ gìn vệ sinh cho các cháu nhi đồng. Sau đó, Người căn dặn cán bộ, đảng viên và Nhân dân toàn xã phải tiếp tục phấn đấu trên tất cả các mặt sản xuất, văn hoá để đời sống Nhân dân ngày càng no ấm và văn minh hơn. Bác cũng không quên nhắc nhở Đảng bộ và Nhân dân xã Vinh Quang phải chăm sóc các cháu thiếu niên, nhi đồng tốt hơn.

Khắc ghi lời dạy của Bác Hồ, tuổi trẻ huyện Thanh Thuỷ đã không ngừng thi đua với nhiều phong trào trồng cây xanh.

Sau chuyến thăm xã Quang Vinh, Bác đã có bài báo đăng trên Báo Nhân Dân biểu dương để nêu gương trong cả nước và khẳng định: "Có được kết quả đó là do chi bộ khéo lãnh đạo, do cán bộ, đảng viên và đoàn viên hăng hái xung phong. Vì vậy mà từ các cụ bô lão đến các em nhi đồng ai cũng phấn khởi, hăng hái trồng cây và chăm sóc cho cây tốt. Trong 700 cụ ông, bà tình nguyện giúp hợp tác xã hoàn thành kế hoạch thì 52 cụ là nòng cốt các đội trồng cây". Người đã khẳng định: “Nếu bà con xã Vinh Quang cố gắng tiến lên mà không tự mãn với kết quả hiện nay thì vài ba năm nữa, các đồi núi trọc sẽ biến thành những vườn cây tươi tốt, thành kho vàng vô tận của hợp tác xã và xã viên..." (Tư liệu Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Phú Thọ).

Khu lưu niệm “Vườn cây Bác Hồ” xã Đào Xá là không gian lưu giữ những tư liệu quý giá và những lời dạy thiêng liêng của Bác Hồ, là “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống quê hương, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau. Trong những năm gần đây, địa phương, các nhà trường, Đoàn Thanh niên các cấp đã lựa chọn khu di tích là nơi tổ chức các hoạt động có ý nghĩa, các buổi lễ phát động tết trồng cây, hoạt động trải nghiệm và các phong trào thanh niên làm theo lời Bác.

60 năm đã qua, khắc ghi lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Đào Xá, huyện Thanh Thuỷ nói riêng và tỉnh Phú Thọ nói chung luôn tự hào và phát huy sức mạnh đại đoàn kết, vượt mọi gian khó, không ngừng phấn đấu vươn lên, đạt được những thành tích quan trọng, có ý nghĩa to lớn trên tất cả các lĩnh vực. Chung sức, chung lòng, xây dựng quê hương ngày càng phồn vinh, giàu đẹp, xứng đáng với tình cảm sâu nặng và niềm tin vững bền mà Đảng và Bác Hồ kính yêu đã trao gửi./.