Phút Giao thừa là lúc chúng ta nhớ Bác hơn mọi thời khắc

1. Đầu năm 1947, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta mới bắt đầu chưa được hai tháng. Ngày Tết cổ truyền của dân tộc năm Đinh Hợi, Bác Hồ vẫn làm việc như mọi ngày và ngày hai bữa ăn cơm độn sắn, như bữa ăn bình thường của một gia đình nông dân nghèo Việt Nam.Tết năm 1947, Bác gọi là Tết kháng chiến, khi “Chiến sỹ ở tiền phương đang chịu đói chịu rét, xông pha bom đạn, đem xương máu để giữ gìn Tổ quốc, để bảo vệ cho đồng bào hậu phương được an toàn. Đồng bào các chiến khu thì nhà tan của mất, lưu lạc, tản cư, ăn đói mặc rét, cực khổ điêu linh”[1], thì “đồng bào các nơi khác có nỡ lòng ăn Tết linh đình không ?”. Do đó, Bác kêu gọi toàn thể đồng bào: “Phải hết sức tiết kiệm, để dành tiền bạc, cơm gạo cho cuộc kháng chiến lâu dài”[2].

Tết Mậu Tý (1948), Người viết thư gửi Thứ trưởng Bộ Giao thông công chính vừa động viên, vừa nhắn nhủ lời tiết kiệm ân tình: “Tết nhất năm nay hoãn thịt xôi/ Tết sau, thắng lợi sẽ đền bồi/ Áo bạn biếu tôi, tôi biếu chú/ Chú mang cho ấm, cũng như tôi”[3].

Sau ngày thắng lợi chống thực dân Pháp, về Thủ đô Hà Nội, Bác Hồ thường căn dặn mọi người phải thực hành tiết kiệm, tiết kiệm lao động, tiết kiệm thời gian, tiền bạc; phải tiết kiệm từ cái to đến cái nhỏ, không xa xỉ, hoang phí, không bừa bãi, phô trương hình thức. Bác sống cả cuộc đời thanh bạch từ ăn, ở đến phương tiện sử dụng phục vụ công việc hằng ngày. Bác dạy tiết kiệm từng những việc làm cụ thể, nhất là tiết kiệm thời gian, Bác cho rằng “ai đưa thời giờ vứt đi, là người ngu dại”[4]. Do đó, Bác kêu gọi từ chủ tịch chính phủ cho đến nhân viên văn phòng, người quét dọn trong cơ quan nhỏ, đều là những người ăn lương của dân, làm việc cho dân, dân đã lấy tiền mồ hôi nước mắt để trả lương…cho nên làm việc phải đúng giờ, chớ đến trễ về sớm.

Tháng 1-1957, trong lúc nhân dân miền Nam đang kháng chiến chống Mỹ, Bác kêu gọi nhân dân phải “ Hết sức tiết kiệm trong công việc làm ăn và trong dịp Tết, phải tránh lãng phí sức người, tránh lãng phí thời giờ và tiền của. Chớ vì được mùa mà ăn tiêu phí phạm”[5].

Mùa Xuân năm 1960, trong bài “Mừng Tết nguyên đán thế nào”, Bác nêu rõ: “chúng ta nên mừng Xuân một cách vui vẻ và lành mạnh. Nếu có bao nhiêu tiền đều bỏ ra mua sắm hết để đánh chén lu bù, thế là mừng Xuân một cách lạc hậu, thế là lãng phí, thế là không Xuân”[6]. Bác phê bình những nơi đón Tết xa hoa, lãng phí: “Vừa rồi vì được mùa to hai mươi xã Yên Thành (Nghệ An) đã liên hoan hết 123 con lợn, 8 con bò, 3 con bê, đó là chưa kể số tiền chi tiêu vào muối, gạo, rượu, chè, cũng chưa kể những ngày lao động của bà con đã mất toi. Lãng phí tiền của công sức như vậy lỗi tại ai? Lỗi tại cán bộ huyện, cán bộ xã, lỗi tại đảng viên, chi bộ”[7].

Tết năm Ất Tỵ (1965), trong bài “Tổ chức ngày Tết tiết kiệm và vui tươi”, Người ca ngợi nhân dân xã Đằng Hải (Hải An - Hải Phòng) đã phát động một phong trào tiết kiệm: “Đoàn viên và thanh niên bèn lập những tổ chống lạm sát lợn. Họ xung phong gương mẫu. Trong dịp cưới hỏi của mình, họ kiên quyết tiết kiệm và không giết lợn….trong mấy ngày Tết mỗi người chỉ ăn nửa cân thịt lợn, mỗi gia đình chỉ dùng ba cân gạo nếp gói bánh chưng và chỉ làm thịt hai con gà”[8].

2. Thực hiện lời dạy của Bác về đón Tết tiết kiệm, chăm lo cho nhân dân, hơn 90 năm lãnh đạo đất nước, Đảng luôn chủ trương vui Tết an toàn, lành mạnh, tiết kiệm, nhất là từ sau Đại hội XIII đến nay. Ngày 8-12-2021, Ban Bí thư ra Chỉ thị số 11-CT/TW về tổ chức Tết Nhâm Dần lành mạnh, an toàn, tiết kiệm; tổ chức thăm hỏi, chúc Tết thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sỹ, gia đình có công với nước, cán bộ lão thành cách mạng, Mẹ Việt Nam anh hùng,…Không tổ chức thăm, chúc Tết cấp trên và lãnh đạo các cấp; không tổ chức đoàn của Trung ương thăm, chúc Tết cấp ủy, chính quyền các tỉnh, thành phố; nghiêm cấm biếu, tặng quà Tết cho lãnh đạo các cấp dưới mọi hình thức; thực hiện nghiêm Quy định số 09-QĐi/TW, ngày 25-10-2018 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban chấp hành Trung ương Đảng và Quy định số 37-QĐ/TW, ngày 25-10-2021 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII về những điều đảng viên không được làm.

Đón Xuân Quỹ Mão năm 2023, ngày 18-11-2022, Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng Võ Văn Thưởng ký ban hành Chỉ thị số 19-CT/TW về việc tổ chức Tết Quý Mão năm 2023 với tinh thần lành mạnh, an toàn, tiết kiệm, tạo khí thế phấn khởi, quyết tâm tiếp tục thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Chỉ thị nêu rõ toàn Đảng, toàn quân, toàn dân cần phải: Thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, phát huy truyền thống đại đoàn kết, tinh thần "tương thân, tương ái" của dân tộc, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, bảo đảm mọi nhà, mọi người đều có điều kiện vui xuân, đón Tết. Quan tâm chăm lo cho các gia đình chính sách, người có hoàn cảnh khó khăn, các hộ nghèo, đồng bào các địa phương bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số và miền núi; công nhân, người lao động làm việc tại các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất, nhất là người bị mất việc làm. Tổ chức tốt việc thăm hỏi, chúc Tết thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, gia đình có công với nước, cán bộ lão thành cách mạng, Mẹ Việt Nam Anh hùng, nhân sĩ, trí thức, văn nghệ sĩ, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, chức sắc tôn giáo tiêu biểu, các đơn vị lực lượng vũ trang, lực lượng thường trực làm nhiệm vụ trong những ngày Tết, nhất là ở biên giới, hải đảo, vùng khó khăn, địa bàn phức tạp về an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Thực hiện tốt công tác quản lý và tổ chức lễ hội theo quy định, bảo đảm các hoạt động lễ hội, vui xuân, kỷ niệm ngày truyền thống, hội nghị tổng kết năm, gặp mặt đầu năm, Tết trồng cây… thiết thực, an toàn, tiết kiệm, phù hợp với nếp sống văn minh, truyền thống văn hoá của dân tộc và phong tục, tập quán tốt đẹp của từng địa phương. Lãnh đạo các địa phương căn cứ vào tình hình thực tiễn, quyết định việc tổ chức bắn pháo hoa chào mừng năm mới 2023 và Tết Nguyên đán Quý Mão phù hợp với điều kiện, khả năng của địa phương, bảo đảm an toàn, tiết kiệm, không sử dụng ngân sách nhà nước. Không tổ chức thăm, chúc Tết cấp trên và lãnh đạo các cấp; không tổ chức đoàn của Trung ương thăm, chúc Tết cấp uỷ, chính quyền các tỉnh, thành phố; nghiêm cấm biếu, tặng quà Tết cho lãnh đạo các cấp dưới mọi hình thức; chỉ dự lễ chùa, lễ hội khi được phân công; không tham gia các hoạt động mê tín dị đoan; không sử dụng ngân sách nhà nước, phương tiện, tài sản công trái quy định. Cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp uỷ, tổ chức đảng phải thật sự nêu gương trong việc thực hiện vui xuân, đón Tết lành mạnh, an toàn, tiết kiệm.

                                                ************

82 mùa Xuân đón Tết, chúng ta nhớ Bác, Người lãnh tụ cả đời cần kiệm, hy sinh vì nhân dân, vì đất nước. Học tập đạo đức, phong cách của Hồ Chí Minh, chính là học từ những việc làm cụ thể, giản dị, tiết kiệm, từ những ngày thường đến những ngày Tết với ý nghĩa: “  Trăm năm trong cõi người ta,

                                  Cần kiệm xây dựng nước nhà mới ngoan.

                                   Mừng Xuân mừng cả thế gian,

                                   Phải đâu lãng phí cỗ bàn mới Xuân”[9].

TS MINH DƯƠNG – HỌC VIỆN CTQG HỒ CHÍ MINH