Tại tọa đàm, bạn đọc và các đại biểu đã được lắng nghe các diễn giả chia sẻ hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “Nhật ký trong tù”; những bản dịch tập thơ này và nhiều câu chuyện xúc động về nguyên do thi sĩ Quách Tấn dịch “Nhật ký trong tù”, về “hành trình” để bản dịch đến với độc giả hôm nay. Đặc biệt là những tác động của cuốn sách đối với thế hệ người đọc hôm nay, nhất là thế hệ trẻ.

Cuốn “Nhật ký trong tù” (bản phỏng dịch của nhà thơ Quách Tấn). (Ảnh: HT)

Cuốn “Nhật ký trong tù” (bản phỏng dịch của nhà thơ Quách Tấn) do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản và phát hành, là một ấn phẩm đặc sắc dành cho bạn đọc nhân dịp kỷ niệm 133 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2023). Đặc biệt, năm 2023 cũng tròn 80 năm kể từ khi Người viết tác phẩm “Ngục trung nhật ký”.

Tác phẩm “Nhật ký trong tù” là tập thơ gồm 133 bài, viết bằng chữ Hán, ra đời trong một hoàn cảnh đặc biệt. Tháng 8/1942, Nguyễn Ái Quốc lấy tên Hồ Chí Minh với danh nghĩa là đại biểu của Việt Nam độc lập đồng minh và Phân bộ quốc tế phản xâm lược của Việt Nam sang Trung Quốc công tác. Khi đến Túc Vinh, Quảng Tây, Người bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam vô cớ, và từ đây bắt đầu hành trình 13 tháng đầy gian nan, cực khổ trải qua 18 nhà lao của 13 huyện thuộc tỉnh Quảng Tây. Trong những tháng ngày đó (tháng 8/1942 - tháng 9/1943), Người đã sáng tác tập thơ “Ngục trung nhật ký” (Nhật ký trong tù).

Mỗi bài thơ trong tập nhật ký là tiếng lòng của tác giả, khắc họa sâu sắc tâm hồn, những suy nghĩ, tình cảm của Bác trong thời gian bị giam cầm nơi đất khách. Đó là lòng yêu nước thiết tha, luôn đau đáu hướng về Tổ quốc, mong được trở về hòa mình vào cuộc chiến đấu của đồng chí, đồng bào. Toàn bộ tập thơ toát lên tinh thần lạc quan cách mạng, niềm tin vào ngày mai tươi sáng, ý chí kiên cường, bền bỉ, lòng quyết tâm sắt đá của Người. Tác phẩm đã trở thành bảo vật quốc gia được bạn bè quốc tế ngợi ca và đã dịch ra nhiều ngôn ngữ trên thế giới.

Các đại biểu tham dự tọa đàm. (Ảnh: HT)

Chia sẻ tại tọa đàm ra mắt sách, Nhà sử học Dương Trung Quốc nêu những nguyên do, ngọn nguồn thi sĩ Quách Tấn dịch “Nhật ký trong tù”, cũng như hành trình tìm và được nhà thơ Quách Tấn gặp gỡ, cảm mến, giới thiệu bản dịch của mình. Nhà sử học Dương Trung Quốc cho hay: “Nhà thơ Quách Tấn được biết đến là một dịch giả thơ Đường hàng đầu của nước ta, tuy nhiên trong bản dịch này, ông đã phá cách, chuyển một số bài của “Nhật ký trong tù” sang những thể thơ truyền thống khác của Việt Nam như thể thơ lục bát, bởi theo nhà thơ “có nhiều bài tôi thấy dịch thành lục bát nó ý vị hơn”. Chính vì lý do này, nên Quách Tấn đã khiêm tốn để là “phỏng dịch”. 

PGS.TS. Lê Văn Toan cho biết, bản phỏng dịch của nhà thơ Quách Tấn do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ấn hành là một trong những bản dịch đặc biệt bên cạnh bản dịch quen thuộc của Nam Trân và các bậc túc nho khác. Những trang thơ được dịch và thể hiện theo lối mới lạ, độc đáo trong ấn bản lần này cho độc giả hiểu và trân trọng tài năng dịch thuật, đặc biệt là về tình cảm của thi sĩ Quách Tấn đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. 

Trong ấn bản này, bạn đọc còn được thưởng thức những bài thơ của Bác với phần chép tay chữ Hán của nhà thư pháp Trần Thúc Lâm và phần chép tay chữ Quốc ngữ của chính nhà thơ Quách Tấn.

Dịp này, độc giả yêu sách đến dự buổi giao lưu đã được diễn giả ký tặng sách./.